Survivaltips voor mama’s bij slaapgebrek (deel 1)

Afgelopen weken zag ik wat wazig en had ik flink hoofdpijn. Nu heb ik best een goede bril, dus vond ik het vreemd. Is het een bijwerking van mijn medicijnen? Nog een laatste restje hormonen die zijn blijven hangen na de zwangerschap? Word ik gewoon oud? Ik wist het allemaal niet, dus voor de zekerheid ging ik toch maar even naar de opticien.  

De grote stoel zat heerlijk, het licht werd gedimd en ze projecteerde de welbekende letters op de muur. Ik moest een beetje mijn best doen, maar zag ze op zich prima. “Kun je de bovenste rij voorlezen?” Dat deed ik braaf. En toen kwam regel twee. Ik zag het nog net, maar ineens deden mijn hersens niet meer mee. “Eh, ik kan ze wel zien, maar ik weet even niet meer hoe ze heten.” Het zweet brak me uit, daarna schoot ik vooral in de lach. Ik kon door dat gekke apparaat voor mijn neus niet zien of de opticien me gek aankeek. De voorzichtige conclusie was in ieder geval: “Je ogen doen het prima, je bent gewoon oververmoeid.”

Slecht slapen als superpower 

Dat kon ik niet ontkennen. Slecht slapen is mijn superpower. Dat wil zeggen, vooral mijn kinderen zijn er goed in. De baby slaapt inmiddels al een tijdje door, maar de kleuter heeft het stokje weer overgenomen. Ik hoop héél erg dat het een fase is, maar zeker weten doe ik dat niet. Dus ’s avonds bij het slaapliedje doe ik fluisterend een extra schietgebedje voor mezelf. Voor geduld, begrip en wijsheid – en een beetje extra energie misschien.

Gevolgen van slaapgebrek

Het is soms lastig om toe te geven: slaapgebrek doet iets met je. Er zijn allerlei onderzoeken die hebben aangetoond wat er fysiek en psychisch met je gebeurt als je niet genoeg aan je rust toekomt. Kort gezegd: wazig zien is nog maar het begin. Eigenlijk wist ik het wel, maar het woord ‘oververmoeid’ uit de mond van iemand anders horen, zette me toch weer even stil. Er moest iets gebeuren. 

Zo gezegd, zo gedaan, dit is immers niet de eerste keer. Het slaapgebrek survivalplan is weer uit de kast getrokken en in werking gesteld. Door de jaren heen heb ik heel wat tips en strategieën verzameld. En omdat ik het sterke vermoeden heb dat ik niet de enige ben, deel ik ze hier ook maar even. Vandaag deel 1: Accepteren en meebewegen 

Tip 1: Luister naar je kind 

Bij een baby is het vaak vrij duidelijk wat er aan de hand is (al kan dat in het begin enorm zoeken zijn): honger, vieze luier, tandjes die doorkomen, speen kwijt… Een ouder kind kan allerlei andere redenen hebben waardoor slapen niet lukt. Hoe beter je weet wat de oorzaak is, hoe beter je erop kunt inspelen. Ik heb weleens van die ‘Supernanny’ tv-programma’s gezien waar het probleem in een paar dagen is opgelost door enorm consequent te zijn. Hele drama’s spelen zich af, maar uiteindelijk lukt het. Toch zit me dat niet lekker: soms heb ik het idee dat een kind alleen maar gedrilld wordt om bepaald gedrag te laten zien. Is het onwil, want te gezellig bij de tv? Is het onduidelijkheid? Is het angst? Overprikkeldheid? Bij mijn oudste duurde het een tijdje voor we doorhadden wat het echte probleem was: angst om alleen te zijn. Hoe streng of consequent we ook zijn, angst los je daar niet mee op. Dus stellen we haar gerust, blijven we bij haar zo lang dat nodig is, troosten we als ze verdrietig is. Langzaam maar zeker krijgt ze meer vertrouwen dat ze nooit écht alleen is. Dat helpt. 

Tip 2: Hoe gek ook: laat los 

Slaapgebrek kost energie, maar gefrustreerd zijn over slaapgebrek kost je het dubbele. Hoe harder ik vecht tegen de vermoeidheid, hoe moeilijker alles is. Als iemand (zoals heel vaak mijn echtgenoot) tegen me zegt ‘laat los, laat gaan’, kan ik die persoon vaak wel schieten. Maar het is natuurlijk wel zo. Loslaten is ook een vorm van accepteren: het is nu eenmaal zo, ik wil het misschien niet, ik doe wat ik kan. Wat er overblijft is vooral blijven ademhalen. 

Tip 3: Maak een plan 

Met alleen maar loslaten kom je er natuurlijk niet. Voor sommige dingen is er gewoon een oplossing. Die komt meestal niet vanzelf. Dat kost denkwerk. Planning. Ik heb lang in de hulpverlening gewerkt en daar doen we aan plannen, uitvoeren, evalueren en aanpassen. Dus ga er eens een avond voor zitten en schrijf het op. Wat gaan we proberen? Hoe verdelen we de taken? Hoe gaan we dit volhouden? Wanneer moeten we ons plan aanpassen? Een plan helpt je om consequent te zijn en bijvoorbeeld eens goed te kijken naar bedtijdroutines, het aantal prikkels overdag, niet elke dag een andere oplossing verzinnen. 

Ervaringsdeskundige! 

Is je al opgevallen dat dit dus geen tips zijn over hoe je kunt zorgen dat je kind beter slaapt? Daar staat het internet namelijk al vol mee. Newsflash: bij ons thuis werken de meeste tips niet. Plus, ik ben geen opvoedexpert (zoals ze bij de Club van de Relaxte Moeders zeggen: ‘die andere moeders doen ook maar wat’). Dus deze zijn voor jou en hoe jij met wallen onder je ogen toch de leukste versie van jezelf kunt zijn. Want dat is leuk voor jou én je omgeving! 

Hopelijk kun je iets met deze eerste drie tips. Binnenkort volgen er meer. Heb je zelf tips of ideeën? Reageer vooral in de comments, misschien zie je jouw idee terug in deel 2 of 3…

Foto: Toa Heftiba, Unsplash