Zelfcompassie

Het was al bijna licht. En nog heel stil. Zo’n zeldzaam moment dat ik me nog eens kon omdraaien in bed, en niet werd wakker geroepen door de babyfoon: “Mama! Ik heb schone luier nodig!” En wat nog fijner was: de hele nacht was ik niet opgeschrikt door alarmtonen of piepjes van de sondevoedingspomp.

Mijn lieve peuter krijgt namelijk ’s nachts voeding door een slangetje. Dat heeft nogal een geschiedenis, en gaat waarschijnlijk ook ooit weer voorbij. Maar het komt er dus op neer dat er de hele nacht een apparaat in haar slaapkamer staat dat op een rustig tempo voeding en vitamientjes haar maag inpompt.

Ineens zat ik rechtop in bed. “O nee! Ik weet waarom het zo stil is!” Ons meisje sliep lekker uit, en de pomp was muisstil, omdat hij helemaal niet aan had gestaan!

Ik kon mezelf wel voor mijn kop slaan. En dat deed ik ook bijna. Vervolgens ontbrandde ik in een soort monoloog over wat voor slechte moeder ik was omdat ik was vergeten om mijn kind eten te geven. “Welke moeder doet dat nou? Ik ben toch ook helemaal niet geschikt als m…”

“Kappen nou!” Ik werd liefdevol maar vastbesloten onderbroken door mijn man. “Wees nou eens niet zo streng voor jezelf!”

Hij had natuurlijk helemaal gelijk. En als het iemand anders was overkomen, zou ik lang niet zo heftig tekeer zijn gegaan. Maar ik heb nou eenmaal de neiging om streng te zijn voor mezelf. Als ik boos ben op mezelf, hoeft iemand anders dat tenminste niet meer te doen. Als ik mezelf de grond in praat, ben ik minder kwetsbaar voor de mening van degene tegenover mij.

Toen ik een tijdje geleden een online cursus volgde over opvoeding, werd ik getroffen door de term ‘zelfcompassie’. Zelfcompassie is het idee dat je op zo’n manier met jezelf omgaat, zoals je met een goede vriend zou doen. Dus bemoedigende woorden spreken, in plaats van veroordeling en hardheid. En vooral: van jezelf accepteren dat je een mens bent. Niet ‘ook maar een mens’, maar ‘een waardevol en geliefd mens dat soms fouten maakt’.

Niet het eerste onderwerp waar je bij opvoeding aan zou denken. Opvoeden gaat toch over de kinderen? Waarom zou je dan nadenken over hoe je met jezelf omgaat? Spoiler alert: het maakt enorm uit! Het hele eerste gedeelte van de cursus ging erover hoe jij als ouder de sfeer bepaalt in je huis. Jij bepaalt hoe mensen met elkaar omgaan, hoe er over mensen gesproken wordt. En als je niet aardig kunt zijn voor jezelf, hoe kun je dan geduld hebben met je kinderen?

Ik moest meteen denken aan het voorval van de vergeten voeding (wow, dat klinkt als de titel van een Suske en Wiske album!). Toen ik eenmaal gekalmeerd was wist ik heus wel dat dit niet het einde van de wereld was. Ik had een fout gemaakt, was iets vergeten. Dat was belangrijk, en jammer. Maar het kwam ook wel weer goed.

Deze maand gaat het over trouw zijn in het kleine. En deze week over trouw zijn aan jezelf. En mijn goede voornemen – niet alleen voor dit jaar, maar gewoon vanaf nu – is om meer compassie te hebben met mezelf. Wanneer het even misgaat geen preek afsteken, maar stilstaan en bedenken: hoe kan ik hier op reageren? Hoe kijkt God op dit moment naar mij? En hoe mag ik naar mezelf kijken?

Een heleboel kleine momentjes bij elkaar die aan de buitenkant niet eens zichtbaar (of hoorbaar) zijn. Maar bij elkaar opgeteld betekent het dat de stemmetjes in mijn hoofd een stuk vriendelijker worden. En dat daardoor mijn kind leert dat fouten maken mag. Dat mama niet ontploft. Dat het veilig en vertrouwd is om met vallen en opstaan van het leven te leren.

De voeding voor komende nacht heb ik trouwens maar vast klaargezet.

Suzanne schreef dit blog in 2017.