Merknaam registreren eigen bedrijf

Dag mama’s! Ik ben Maarten Koolen, eigenaar van Intellectueel Eigendom. Misschien een beetje gek, een vader die een artikel schrijft voor Power to the Mama’s, maar ik denk dat dit juist heel mooi past en daarom hoop ik dat ik welkom ben. Als vader van twee jongens (waarvan eentje nog in de buik van mama) en eigenaar van twee merkenbureaus zal ik mijn uiterste best doen om de ondernemende moeders onder jullie te laten ontdekken welke nadelen een merkregistratie heeft, maar natuurlijk ook hoe je jouw bedrijfsnaam kunt beschermen en waarom de ene partij ervoor kiest om dit te doen en de ander het niet belangrijk vindt.

Starten moeders een eigen bedrijf?

Vorig jaar schreven 70.277 vrouwen zich in bij de Kamer van Koophandel. Ik vond dat eerlijk gezegd behoorlijk en had eigenlijk niet eens verwacht dat er in totaal per jaar zoveel starters zouden zijn in Nederland. Misschien een beetje naïef van me. Het percentage starters dat vrouw was in 2017 steeg namelijk zelfs van 32 naar 36 procent.

Onder al die vrouwen zijn ook een heleboel moeders. Een groot aantal moeders heeft een eigen bedrijfje. Iets creatiefs, teksten schrijven, adviesfuncties, schoonheidsspecialisten, coaches… je kunt het zo gek niet bedenken. Misschien combineer jij jouw gezin ook wel met een eigen onderneming zodat je meer thuis kunt zijn voor je kinderen. Of misschien was jij het net als vele anderen het gewoon zat om voor een baas te werken en investeer jij jouw werkbare uren het liefst in een eigen onderneming. In ieder geval stop jij waarschijnlijk net als alle andere ondermers je kostbare tijd en geld in het opbouwen van jouw bedrijf.

Oké, ik heb een eigen bedrijf. Maar wat is een merkregistratie?

Elk bedrijf (of organisatie) heeft een naam en de meeste hebben ook een logo. Hiermee kan je jouw producten en diensten onderscheiden van andere partijen. Een naam en/of logo zorgen ook voor een transparante markt, omdat de consument op deze manier eenvoudiger de beste keuze kan maken. Niet alleen op basis van kosten, maar ook door het gevoel dat ze bij een merk hebben.

Merken hebben dus niet alleen een reclame- of verkoopfunctie, het zorgt ook voor identificatie en emotie. En dat is natuurlijk een lekkere mix voor marketing. Maar tegelijk ook reden voor ‘copycats’ om een graantje mee te pikken van jouw bedrijfsnaam. Een merkregistratie is een gereguleerd systeem en zorgt er daarmee voor dat je daadwerkelijk bescherming krijgt om op te treden tegen inbreuk als dat nodig is.

Bescherming via de Kamer van Koophandel is toch genoeg?

Op het moment dat men ervoor kiest een eigen bedrijf te starten en een naam heeft gekozen voor de onderneming, kiest eigenlijk elke organisatie ervoor om die handelsnaam veilig te stellen door inschrijving in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. En daarmee is jouw merk veilig. Toch? Nou, je voelt hem al aankomen… Dat is niet zo. Een handelsnaam geeft je namelijk geen alleenrecht of monopolie op een merk.

Maar het wordt nog ‘mooier’. Met een handelsnaam kun je alleen jouw bedrijfsnaam vastleggen en niet de producten of diensten die je levert beschermen. Wat veel ondernemers ook niet weten, is dat je bij de Kamer van Koophandel ook geen bescherming voor je logo kunt krijgen.

Vooruit, een inschrijving bij de KvK is natuurlijk superbelangrijk, daarmee word je een ‘echt’ bedrijf. Het geeft je wel degelijk zekere bescherming, maar op grond van de Handelsnaamwet is die bescherming beperkt tot de branche en regio waarin jouw bedrijf zit. Ook geldt een handelsnaam nooit buiten Nederland.

Maar hoe bescherm je jouw merk en producten of diensten dan wel goed?

Sinds de komst van het internet is de regio waarin je werkt tegenwoordig stukken groter. Voor een webshop kan je vaak wel stellen dat die regio landelijk is, maar voor heel veel bedrijven gaat dat niet op. Dan is het toch wel balen als iemand in een andere regio met exact hetzelfde concept en een identieke naam van start gaat als jij. Dat mag dan namelijk gewoon als je merk niet geregistreerd is.

Als die andere partij nou ook nog beter gaat scoren in Google, dan wordt het helemaal zuur en kunnen zelfs klanten of leveranciers in de war raken. Als dat gebeurt, dan heb je natuurlijk wel een grond om op te treden, want verwarring is ook bij een handelsnaam niet toegestaan. Maar dan nog, je staat niet altijd supersterk.

Saved by merkregistratie

Bij een merkregistratie gaat dat net even anders. Als je jouw logo of merknaam gaat registreren (en hij wordt goedgekeurd), dan krijg je het alleenrecht op die naam en/of dat logo. Daarbij bepaal je een aantal klassen waarbinnen jouw bedrijf opereert. Denk hierbij aan specifieke producten en diensten. Alleen jij mag jouw bedrijfsnaam of logo gebruiken voor die klassen en als iemand anders dat doet zonder jouw toestemming (bijv. door een soortgelijk initiatief met een soortgelijke naam te starten of door jouw naam of logo te gebruiken in communicatie), kun je heel eenvoudig eisen dat die partij daarmee stopt.

Dit monopolie (alleenrecht) krijg je in de regio waar je de bescherming toepast. De basis is vaak de Benelux en daarmee dus België, Nederland en Luxemburg. Dit is net zo makkelijk uit te breiden naar de Europese Unie en andere landen wereldwijd. Overigens vereist een merkregistratie internationaal opzetten wel wat meer onderzoek dan die in de Benelux.

Wat zijn de nadelen als je een merknaam gaat vastleggen?

Als moeder (maar ook als mens) moet je continu afwegingen maken en dat is bij jouw bedrijf natuurlijk niet anders. Maar dan wil je wel goed worden voorgelicht, zodat je de keuze kunt maken die voor jou het beste is. En daarom moet ik ook eerlijk zijn dat een merkregistratie zeker nadelen heeft. Dit start al bij de procedure. Er zijn ontzettend veel merkenbureaus in Nederland met totaal verschillende tarieven. De goedkoopste optie is om zelf te registreren, maar dat is niet zonder risico’s. Je betaalt dan alleen €248,- aan leges, maar moet verder zelf alles onderzoeken en de klassen bepalen. En juist die klassen zijn zo belangrijk. De klassen zijn de beschermingsomvang van het merk en als je die niet goed vastlegt, kun je later problemen krijgen. Je zou dan namelijk wel eens niet de bescherming kunnen krijgen die jouw merk nodig heeft en een ander merk kan tot vijf jaar na registratie altijd nog jouw registratie onderuit halen.

Als je merk eenmaal is ingediend kan het trouwens ook nog geweigerd worden of tegen bezwaar aanlopen. Een merk dat geen onderscheidend vermogen heeft wordt geweigerd. Zo kun je Apple bijvoorbeeld wel voor computers en telefoons registreren, maar niet voor groente of fruit.

Zodra eenmaal duidelijk is dat een merk niet geweigerd wordt, zal het worden gepubliceerd en krijgen oudere merken de mogelijkheid om bezwaar te maken als ze vinden dat jouw merk te veel op dat van hen lijkt. Hiermee kunnen ze jouw registratie tegenhouden en dan ben je de gemaakte kosten kwijt. Dit is voor een registratie in de Benelux al zonde, maar bij een internationale merkregistratie die tienduizenden euro’s kan kosten is dat heel taai.

Als je via een merkenbureau jouw merknaam laat registreren, doen zij trouwens over het algemeen een check voor je of het merk beschikbaar is, kunnen ze verdiepend onderzoek doen en beoordelen ze ook of het merk onderscheidend genoeg is, zodat het niet wordt geweigerd. De kosten zijn dan met €475,- tot €800,- voor een merk in de Benelux wel een stuk hoger, maar je gaat vaak beter beslagen ten ijs.

Welke bedrijven gebruiken het?

De lijst met bedrijven die voor een merkregistratie kiezen is eindeloos. Van Albert Heijn, ING en Hornbach tot startende kledinglijnen, kleine lokale websitebouwers, content schrijvers en online platforms. Grote bedrijven timmeren juridisch altijd graag alles dicht en daarom is het niet zo gek dat zij voor merkregistraties kiezen.

Wat dit betreft geven deze grote organisaties eigenlijk het goede voorbeeld. Ze willen logischerwijs zeker weten dat de naam waarin ze veel tijd en geld steken echt van hen is en blijft. En dat geldt natuurlijk ook voor start-ups en eenpitters. Als je al jouw tijd en geld steekt in het opzetten van een bedrijf of mooi initiatief, dan wil je natuurlijk een garantie dat niemand anders mee kan profiteren van jouw naamsbekendheid. Meer dan dat moet je niet willen dat je na een tijdje een brief ontvangt van een advocaat dat je moet stoppen met de bedrijfsnaam waar je bekend mee aan het worden bent omdat iemand anders die naam voor je neus wegkaapt. Het zal niet de eerste, en zeker ook niet de laatste keer zijn dat dat gebeurt. Maar als je op tijd bent, kun je wel voorkomen dat het jou overkomt.

Benieuwd of merkregistratie voor jou interessant is? Hier vind je meer vrijblijvende informatie en een gratis check. 

Dit artikel is geschreven door Maarten Koolen, eigenaar en adviseur van www.intellectueeleigendom.nl Tevens het merkenbureau dat de registratie van Power to the Mama’s begeleidt. :-) Naast advies over merkregistratie, geven Maarten en zijn collega’s ook advies over auteursrecht en het beschermen van ideeën, artiestennamen, slogans en nog veel meer.