Wel of geen prenataal onderzoek? We vroegen het jullie

Hoera je bent zwanger! De ontwikkeling om nieuw leven te dragen blijft verwonderen. Als moeder krijg je te maken met hormonen en een veranderend lichaam dat zich (in normale situaties) als vanzelf weet aan te passen aan de nieuwe situatie. En in jouw buik groeit een mensje, met alles erop en eraan. 

Juist dat laatste hopen we natuurlijk altijd. Het onzichtbare van een zwangerschap maakt ook dat er veel vragen kunnen zijn. Is het kindje wel gezond? En voor velen fijn om te weten: is het een jongetje of een meisje? 

Onderzoeken tijdens zwangerschap

Je kan tegenwoordig al heel veel ontdekken voordat het kindje geboren is. Prenatale onderzoeken zijn onderzoeken die je als zwangere kunt ondergaan. Door screening, zoals de 13- of 20-wekenecho of de NIPT, kan al vroeg opgemerkt worden of er een mogelijke afwijking is bij je kindje. Aan de ene kant misschien heel fijn, maar aan de andere kant kan het ook onrust geven. Want wat als er iets afwijkends gevonden wordt? Niet alle gevonden afwijkingen leiden zeker weten tot ernstige problemen, bijvoorbeeld als een beentje te klein lijkt. Toch word je vanaf het moment van constateren van afwijkingen voor bepaalde keuzes gesteld. Bijvoorbeeld over vervolgonderzoek, behandeling of zwangerschapsafbreking. 

Als de uitslag van het onderzoek anders is dan je hoopte

We kregen veel berichtjes van moeders die deelden wat er bij hen gebeurde tijdens de prenatale screening en wat het met hen deed. We delen hier een aantal reacties. 

Bij Nova* ging het tijdens de 20-wekenecho helemaal anders dan ze hoopten:
‘Wij kwamen er tijdens de 20 weken echo achter dat ons dochtertje waarschijnlijk zou gaan overlijden tijdens de zwangerschap. Hierdoor hebben we de 10 weken zwangerschap die daarna nog volgden heel bewust meegemaakt. We hebben toegeleefd naar het afscheid van onze dochter. Met 30 weken is onze dochter overleden. Ik was blij met de tijd die we heel bewust met haar hebben kunnen beleven en we hebben doordat we dit wisten afscheid genomen zoals we dat wilden.’

Else* geeft aan dat het beide kanten op kan werken: 
‘Het kan rust geven maar ook onrust. Bij mijn jongste zou zijn hoofdje niet helemaal goed zijn. Achteraf niks aan de hand, hij lag gewoon onhandig voor de meting.’

Joni* heeft een andere ervaring: 
‘Bij de tweede veel echo’s gedaan in verband met dys- en prematuur eerste kindje door trombose in de placenta. Daardoor moest het ook wel goed in de gaten gehouden worden. Het gaf mij de rust om te horen dat het kindje goed groeide.’

Eva* geeft aan dat de echo’s haar hebben geholpen in het kiezen waar ze wilde bevallen:
‘Als er een specialist nodig zou zijn, dan kan die in het ziekenhuis sneller opgeroepen worden. Als je dat van tevoren al weet, verlies je geen tijd.’ 

Een aantal andere moeders geeft aan dat het zeker vertrouwen geeft, maar absoluut geen zekerheid geeft. Soms worden afwijkingen ook in de echo’s en screenings gemist. Lise* vertelt: 
‘Tijdens de echo’s en vlak na de geboorte leek alles goed. Na onze onbezorgde kraamtijd werd pas duidelijk dat onze dochter heel ziek was en een tumor achter haar oog had.’ 

En andersom geldt het soms ook dat uitslagen van prenataal onderzoek niet kloppen. Bij Trudy* werd geadviseerd de zwangerschap af te breken omdat er een afwijking aan hart en nieren gezien was op de 13-wekenecho:
‘Maar dat hebben we niet gedaan. Gelukkig maar, want ons kind is hartstikke gezond!’

Voorlichting over prenataal onderzoek

Er is natuurlijk niets mis met je willen voorbereiden op de komst van je kindje. In veel gevallen waarbij afwijkingen gevonden worden, kan je je juist goed voorbereiden op dat wat komen gaat. Wat ontzettend belangrijk is, is dat je je keuze goed afweegt. Dat je heel goed nadenkt over waarom je de onderzoeken wilt doen. Veel onderzoeken worden vroeg in de zwangerschap uitgevoerd, zodat je nog kunt kiezen voor het afbreken van de zwangerschap. Daar zal in gesprekken met medici ook altijd naar gevraagd worden. Bereid je goed voor op dat soort vragen en gesprekken, zodat je er niet door overvallen wordt.

Om zwangeren goed voor te bereiden op de keuzes die je hebt, uitleg te geven over het doel van prenataal onderzoek en na te denken over de ethiek erachter, heeft NPV – zorg voor het leven een keuzehulp ontwikkeld voor prenatale screening. Deze keuzehulp helpt je nadenken over wat jullie willen en vooral waarom jullie dat dan willen. 

Dan de laatste tip van een heel wijze moeder: 

‘Het is een heel persoonlijke keuze, of je wel of geen onderzoeken doet. Er goed over nadenken is belangrijk, maar net zo belangrijk is Gods leiding vragen over de zwangerschap en de keuzes die je maakt. Dan kan je het nooit verkeerd doen.’ 

Heb je concrete vragen over prenataal onderzoek? Je kunt naast de keuzehulp doorlopen ook contact opnemen met de NPV-Advieslijn: npvzorg.nl/advieslijn of 0318-54 78 88. 

Disclaimer: Dit artikel is een samenwerking tussen NPV – Zorg voor het leven en Power to the Mama’s. Het geeft maar een beperkt beeld van alle mogelijkheden, ervaringen en opties wat betreft prenataal onderzoek. Wat we met dit stuk willen bereiken is dat ouders bewust nadenken over de keuzes die je hebt tijdens de zwangerschap. Wij respecteren iedere mama en iedere keuze. We bidden je een zwangerschap toe waarin vertrouwen en liefde de overhand hebben, welke keuze jij ook maakt!

*De namen in dit artikel zijn vanuit privacy oogpunt gefingeerd.

Daniëlle Koudijs

| Oprichtster van Power to the Mama’s | Moeder van twee jongens en een meisje | Getrouwd met Jos | Liefhebber van goede (Italiaanse) wijn | Missionaire ondernemer | Houdt van kleinkunst, schrijven, creëren en aanbidden |