Schaam jij je niet?

‘Schaam jij je niet?’, vraagt de mevrouw achter mij in de rij van de supermarkt, terwijl ze me recht aankijkt. Ik ben me op dat moment van geen kwaad bewust. Oké, ik heb ervoor gekozen om aan te geven dat de korting die bij mijn kokosrasp stond aangegeven niet is meegenomen op mijn bon, maar de caissière heeft vervolgens zelf besloten om haar plek achter de kassa te verlaten om op onderzoek te gaan. Dat zich nu een rij vormt, is dus vooral een ongelukkige samenloop van omstandigheden. De mevrouw achter mij denkt daar kennelijk anders over. Ik probeer met een reactie te komen, maar ik weet eigenlijk niet zo goed wat ik moet zeggen. 

Wat is haar boodschap? Moet ik me daadwerkelijk schamen? Baalt ze van het wachten? Haar volgende zin geeft iets meer helderheid: ‘Ik schaam me altijd als ze wat moeten uitzoeken, omdat het dan toch voelt alsof ik iets verkeerd heb gedaan.’ Eigenlijk vertelt ze me dus dat zij zich in mijn plaats zou schamen, omdat ze zichzelf de schuld geeft van de ongelukkige samenloop van omstandigheden. 

Hoe hard ik het ook probeer, ik ervaar dat niet zo. Ik glimlach dus een beetje onhandig en zie in de verte de caissière aankomen. De korting blijkt inderdaad niet verrekend te zijn, ik krijg mijn geld terug en de rij kan weer in beweging komen, inclusief de mevrouw achter mij.

Op de terugweg naar huis, laat het voorval me maar moeilijk los. Het voelt toch een beetje alsof ik me schuldiger had moeten voelen. Tegelijk realiseer ik me dat ik me, net als die mevrouw, op andere momenten vaak schaam, omdat ik denk dat ik iets verkeerd doe. 

Onterecht.

Als mijn oudste dochter niet mee wil naar huis na het spelen bij een vriendinnetje en rondjes gaat rennen door de woonkamer van dat vriendinnetje. Als onze jongste dochter haar schoenen niet aan wil als we weggaan uit de bieb en ik haar dus krijsend en zonder schoenen naar de uitgang draag. Als een van beiden (of liefst allebei tegelijk) alles uit de schappen van een winkel haalt, omdat het er zo leuk of lekker uitziet. Als er op school om hulpmama’s wordt gevraagd en ik gewoon echt geen puf heb.

Allemaal ongemakkelijke situaties, maar ik weet dat ik niks verkeerd doe. Sterker nog, me schamen maakt het alleen maar erger. Dus besluit ik ter plekke dat het maar eens afgelopen moet zijn met dit soort onterechte gevoelens van schaamte. Ik hoop dat alle moeders die hetzelfde ervaren dat ook doen. Niet met de boodschap dat je je nooit meer moet schamen, maar wel uit liefde voor jezelf. Laat je niet gek maken. En dat allemaal dankzij de mevrouw achter me in de rij bij de supermarkt!

Saskia Mootz

Ik ben Saskia, 41 jaar oud, getrouwd met Willem Jan en mama van twee dochters (4 en 2). Naast het mama zijn, geef ik les op het HBO en zoek ik regelmatig het kind in mezelf op door toneel te spelen, te schrijven en te dansen.